Skip to main content

Vijver aanleg en onderhoud

Voor de echte liefhebber is de vijver het middelpunt van de tuin.

Elk klusje rond de vijver is een kans om er mee bezig te zijn.

Watervormen

Water kan in de tuin in verschillende vormen worden gebruikt om de tuin te verlevendigen. Het geluid van een waterloopje of borrelsteen is zeer rustgevend en camoufleerd geluiden van buiten de tuin. Ook een speciekuip met water met een enkele oeverplant geeft al een spiegelend oppervlak.

Is een vijver u teveel, dan zijn er verschillende andere toepassingen zoals een vogeldrinkbakje of een borrelsteen. Dit soort elementen heeft nagenoeg geen onderhoud nodig. Denk alleen even aan water bijvullen en een pompje in de winter droog bewaren.

Het water in de vijver

De kwaliteit van het water bepaald het succes van de vijver. Het is de kunst om het water helder te houden onder alle omstandigheden. Behalve de zuurstof en de voeding speelt ook de zuurgraad van het water een rol. Voor planten en vissen is een Ph tussen 7 en 8 het beste. U kunt dit zelf meten met de lakmoesstrips die bij iedere aquariumzaak te koop zijn.

Verwijder plantenresten en dode dieren uit het water, zij kunnen het evenwicht verstoren.

Het is mogelijk om met een filter het water te reinigen en helder te houden. Maar in een goede in balans zijnde vijver kan het ook prima zonder. Wees vooral terughoudend met het gebruik van allerlei chemische middeltjes in de vijver. Een goede vijver kan zonder en vaak is het alleen symptoom bestrijding.

Zuurstof

Zonder zuurstof in het water houd u geen leven in de vijver. Met zuurstof worden niet de belletjes bedoeld die door een fontein of beekje worden veroorzaakt.

Voor zuurstofrijk water zijn zuurstofplanten nodig. zuurstofplanten maken door middel van fotosynthese zuurstof aan uit kooldioxide en zonlicht.

De planten onttrekken hierbij voedingsstoffen uit het water zorgen er op die manier voor dat algen niet kunnen uitbreiden en een groene soep van uw vijver maken. Plant bij de aanleg van uw vijver 5 zuurstofplanten per m³ waterinhoud van de vijver. Gebruik verschillende soorten omdat iedere soort zijn eigen eigenschappen en waarde voor de vijver heeft. bezuinig hier nooit op.

Voeding

Een vijver die biologisch in evenwicht is kunt u gemakkelijk vernielen door te veel voedingsstoffen toe te voegen. Als er meer voedingsstoffen in het water zitten dan de planten ( met name de zuurstofplanten) aankunnen, zullen bij een plotselinge mooi weer periode de algen explosief uitbreiden. Waardoor het water vertroebeld zodat de zuurstofplanten te weinig licht krijgen en hun werk niet goed meer kunnen doen. Op deze manier komt de vijver gemakkelijk in een neerwaardse spiraal die er toe kan lijden dat de hele vijver leeg moet, en u opnieuw kunt beginnen.

Er is in de vijverspeciaalzaak een ruime keus aan voedingsstoffen. Laat u voorlichten over de beste keus voor uw vijver. Een goede natuurmeststof is Maërl. Dit is een gedroogde koraalalgenmeststof die rijk is aan kalk en voedingsstoffen voor planten en vissen.

Waterplanten

Voor de vijver is een groot sortiment waterplanten beschikbaar. Ze zijn hier ingedeeld in groepen met aanwijzingen voor het onderhoud.
In het algemeen kan gesteld worden dat als het water te koud is, de planten in rust zijn en wonden niet kunnen overgroeien, waardoor ze weg kunnen rotten. Planten en scheuren dus vanaf eind april.

Zuurstofplanten
Een aantal zuurstofplanten behoord tot de drijfplanten en kunt u zo in het water laten zakken. Soms wordt ze met een touwtje aan een steen voorkomen dat ze afdrijven. Andere zuurstofplanten worden afhankelijk van de soort gepoot op een diepte van 30 tot 80 cm onder het wateroppervlak.
Te welig groeiende waterpest kan men in het voorjaar gewoon afknippen.Van een aantal andere soorten worden in het voorjaar of de zomer de groeipunten opnieuw geplant en de rest van de plant verwijderd.

Onderwaterplanten
Tot de deze planten behoren de; waterlelie, Watergentiaan, Gele plomp en de Kaapse waterlelie.
De waterlelie-achtigen maken bladeren onder water, die later door de vorming van drijfstengels naar de oppervlakte komen. Deze planten zijn zeer decoratief en nuttig in de vijver. Ze zorgen voor natuurlijke schaduw. Vissen schuilen er graag onder op hete dagen en andere kleine waterdieren leven op de bladeren.
Te groot wordende waterlelies kan men delen door snijden met een scherp mes en dan de groeipunten opnieuw te planten. Laat voor u ze plant het snijvlak drogen in de zon , met de groeipunt en bladeren onder water. En wrijf het daarna in met houtskool.

Drijfplanten
Deze planten drijven op of net onder het wateroppervlak. Er worden ook diverse tropische soorten aangeboden die het in de zomer wel doen maar de winter niet overleven. In Nederland inheems is de krabbescheer, een erg fraaie plant in de vijver die in een gezonde vijver makkelijk uitbreidt.
Onderhoud beperkt zich tot het verwijderen van te veel jonge planten. Let bij het opschonen van de vijver in de winterperiode wel op dat u niet te veel wegschept. Ze overwinteren namelijk op de bodem.

Oeverplanten
Hiertoe rekenen we planten die met de wortels in het water kunnen staan. Er zijn onderwaterplanten die tot 30 cm onder water kunnen staan. maar in alle gevallen steekt het blad boven het water uit.
Tot de bekendste soorten behoren; Snoekkruid, Pijlkruid, Kalmoes, Gele lis en waterdrieblad. maar er zijn veel meer.
Oeverplanten kunt u gewoon in het voorjaar afknippen. Te groot geworden pollen in mei uit de vijver halen, scheuren en de jonge delen weer planten. De sterkste woekeraars zoals riet en rietsigaren kunt u beter niet aanplanten, ze kunnen de hele vijver kapot drukken.

Winter

Na de eerste flinke nachtvorst in het najaar kunnen de bovengrondse delen van de oeverplanten worden afgesneden om vervuiling van en rotting in het water te voorkomen. ook ingewaaid blad zoveel mogelijk afscheppen voor het naar de bodem zinkt. Net voor de winter alle plantenresten zoveel mogelijk uit de vijver verwijderen. Als de vijver vrij van rottende plantenresten dicht vriest kan dit niet veel schade voor de vissen.

Wilt u toch de vijver open houden dan kunt u een bos riet rechtstandig op de bodem zetten zodat rottings gassen kunnen ontsnappen. Ook kunt u als het ijs zo'n 10 cm dik is, er 5 cm water onder vandaan halen zodat het ijs niet dikker wordt en er lucht boven het water staat. Sluit wel het gat goed af.

Met de bijl een wak in het ijs kappen is vaak dodelijk voor de vissen.

Dieren

In een vijver die in goed evenwicht is zijn vissen ook gezond. Let wel op de zuurgraad van het water. Vooral na hevige regenval kan die verzuren, waardoor de slijmhuid van de vissen gëiriteerd raakt. Bij een gezonde vijver hoeft u nauwelijks te voeren. als u voert doe dit dan bij een temperatuur vanaf 12 graden Celcius, en gebruik korrelvoer zonder kleurstoffen.

Naast vissen trekt de vijver ook andere dieren zoals de groene kikker en de grote watersalamander. deze dieren ruimen in en rond de vijver veel insekten en larven op.